VHD: Viral haemorragic disease

VHD is een ziekte die veroorzaakt wordt door een virus. Er zijn twee varianten bekend van dit virus, VHD1 en VHD2. VHD1 werd voor het eerst gerapporteerd in 1984 in China, bij konijnen die uit Duitsland kwamen. In 1992 werd het gevonden in Groot Brittannie. VHD2 is in 2010 gevonden in Frankrijk. Beide varianten komen nu in geheel Europa voor. De ziekte is onder meerdere namen bekend, onder andere:

• VHD (Viral Haemorrhagic Disease)
• RHD (Rabbit Haemorrhagic Disease)
• RVHD (Rabbit Viral Haemorrhagic Disaese)
• VHS (Viraal Haemorrhagisch Syndroom)
• RCD (Rabbit Calicivirus Disaese)

Wat is VHD?

VHD is een virusinfectie die alleen bij konijnen voorkomt. Bij hazen komt iets vergelijkbaars voor (European Brown Hare Syndrome). Dit is ook een virus, maar er zijn geen kruisinfecties tussen hazen en konijnen aangetoond.
VHD wordt veroorzaakt door een hoogst besmettelijk calicivirus. VHD1 is vrijwel altijd fataal. Het virus grijpt in op alle vitale organen, met name de lever, geeft massale inwendige bloedingen. Alle geïnfecteerde konijnen sterven binnen 48 uur.
Een VHD2 infectie verloopt langzamer, met soms heel aspecifieke symptomen. Denk aan apathie, slomer zijn, niet willen eten. Vaak plots dood zonder aanwijsbare reden. De mortaliteit na infectie is 7-20%, binnen een paar dagen. Met name konijnen jonger dan 6 weken hebben geen immuniteit tegen VHD2.

VHD is pas aantoonbaar in overleden konijnen, niet tijdens het leven.

VHD1

• Konijnen jonger dan 6 weken krijgen geen VHD1, zij kunnen wel de verschijnselen vertonen, maar overleven.
• Geïnfecteerde dieren overlijden vaak binnen 16 uur tot 3 dagen na de infectie, bloed komt uit de mond en neus.
• Bij de acute vorm zien we dat de dieren slomer worden, anorexie krijgen, vervolgens krampen, bloed uit de neus en dan sterven.

VHD2

Hier is minder over bekend, heeft minder specifieke symptomen.

Hoe wordt VHD overgedragen?

• Via direct contact (neusuitvloeiing en speeksel).
• Via de lucht (aerosol).
• Via door aerosol besmette voorwerpen.
• Via kleren en andere materialen.
• Via insecten, knaagdieren en vogels.

VHD is enorm resistent tegen veranderingen in de omgeving, kan zelfs vorst overleven.

Hoe weet ik of mijn konijn VHD heeft?

• Koorts
• Apathie
• Verminderde eetlust
• Volledig instorten
• Krampen
• Verlammingen
• Benauwdheid

Echter, bij VHD2 zijn de symptomen vaak heel vaag. Bij beide varianten komt het voor dat een konijn prima in orde lijkt en een paar uur later dood gevonden wordt.

Kan mijn konijn behandeld worden?

Helaas niet, er is geen medicijn dat een infectie met VHD kan genezen.

Kan ik voorkomen dat mijn konijn VHD krijgt?

Vaccinatie

Vaccinatie is essentieel en zeer succesvol. Uw konijn kan gevaccineerd worden tegen VHD1 en VHD2. Er is een combinatie vaccin tegen VHD1 en Myxomatose, daarnaast een vaccin tegen VHD1 en VHD2. Beide kunnen samen gegeven worden. De vaccins geven een bescherming van een jaar na een éénmalige injectie. (NB: de veiligheid van het gecombineerde vaccin is niet getest bij rekels die voor dekking moeten gaan en bij dragende voedsters).
Bij Dierenkliniek Leuven gebruiken we de combinatie van Nobivac Myxo-RHD^® (Myxomatose en VHD1) en Filavac VHD KC+V^® (VHD1 en VHD2).

Andere maatregelen

Ook een vaccinatie geeft geen 100% garantie op bescherming. Daarom is het verstandig om:

• Raak geen konijnen aan in de dierenwinkel etc. Was goed uw handen na contact met andere konijnen dan uw eigen.
• Zorg dat u bedding en hooi van goede kwaliteit koopt
• Zorg voor goede insectenbestrijding (muggengaas, bedding droog en schoon)
• Zorg dat er geen wilde konijnen in uw tuin kunnen komen.
• Behandel honden en katten die met uw konijnen in contact komen, goed tegen vlooien, bij voorkeur met een middel dat ook het leggen van eitjes door vlooien tegen gaat. Vraag ernaar bij uw dierenarts.

Zie ook onze artikelen over vaccineren en myxomatose. Kijk ook eens op de volgende link van de Universiteit Utrecht, Faculteit Diergeneeskunde Landelijke sterfte onder konijnen