Hyperthyreoïdie (te snel werkende schildklier) bij de kat

Inleiding

De schildklier is een klein orgaantje dat aan weerszijden van de luchtpijp zit, net onder het strottenhoofd. Het bestaat uit twee delen –lobben- en maakt het schildklierhormoon. Schildklierhormoon is van belang bij het regelen van heel wat lichaamsfuncties. Zodra er een teveel aan schildklierhormoon is, gaan al deze processen veel sneller. Uiteindelijk zorgt dit voor uitputting en zelfs de dood.

Waardoor ontstaat een te snel werkende schildklier?

De oorzaak is (bijna) altijd een goedaardige tumor van het schildklierweefsel. We zien het zelden of nooit bij jonge katten, het is een typische aandoening voor de oudere kat, en de meest voorkomende hormonale ziekte bij katten.

Welke symptomen zien we?

• Toename van eetlust
• vermageren (“driehoekshoofd”)
• dorre vacht
• onrust, soms zelfs toegenomen agressie
• meer drinken en plassen
• diarree en braken

Hoe stelt de dierenarts de diagnose?

• Aan de hand van de leeftijd en de symptomen
• palpatie van de tumor in een schildklierlob
• tellen van de hartslag: bij katten met hyperthyreoïdie is deze meestal zeer hoog
• meten van de hoeveelheid schildklierhormoon (T4) in het bloed

Verder onderzoek: meestal zijn er nog andere ziekten die gemaskeerd worden of die gelijktijdig optreden. Daarom is het van belang dat er ook gekeken wordt of er geen sprake is van een nierprobleem en of er geen hoge bloeddruk is.

Welke behandelingen zijn mogelijk?

Medicatie:

Met behulp van tabletten of zalf de aanmaak van schildklierhormoon remmen.

Voordeel: geen narcose nodig, gunstig bij katten met ernstige nierproblemen naast de schildklierproblemen.

Nadeel: je neemt de oorzaak niet weg, lastig als de kat moeilijk te pillen is, pillen moeten elke dag 2 x gegeven worden, in het begin moet de kat regelmatig onderzocht worden om de juiste dosis vast te stellen (bloedonderzoek), therapie is levenslang. De zalf (carbamizole) kan oorontsteking geven.
De geadviseerde begindosis van de tabletten is 2x daags 2,5mg. Deze dosering moeten we bijstellen, als het effect onvoldoende blijkt.
Het geneesmiddel moet levenslang worden toegediend.
De mogelijke bijwerkingen van deze medicijnen zijn o.a.: jeuk, braken, een slechte eetlust en een beschadiging van de bloedcellen / het beenmerg

Chirurgie:

De vergrote schildklier kan operatief worden verwijderd.
In 30% van de gevallen is een eenzijdige operatie voldoende. In 70% van de gevallen moeten beide schildklieren verwijderd worden. In enkele gevallen is er sprake van extra schildklierweefsel in de borstkas. Een schildklierscan kan dit in beeld brengen.
Het is belangrijk dat de bijschildklieren bij deze operatie intact blijven. Bij een beschadiging kan de kat last krijgen van een levensbedreigend laag Calciumgehalte. Hergroei van schildklierweefsel is mogelijk

Voordeel: je neemt de oorzaak weg, geen medicatie nodig.

Nadeel: lastig bij katten met een nierprobleem, kans op beschadiging van de bijschildklieren, vooronderzoek (schildklierscan) kan erg lastig zijn

Bestraling:

Injectie met radioactief jodium om de tumor lokaal te behandelen.  Wordt over het algemeen gezien als de beste behandeling bij hyperthyreoïdie. Vaak wordt voorafgaand aan deze behandeling gekozen voor een behandeling met Felimazole® of Thiafeline® (met name om te zien wat het effect van een eventueel nierprobleem is).
De kat krijgt een injectie met radioactief jodium. Deze stof doodt alle zieke schildklier cellen, maar laat de normale cellen in leven. In de meeste gevallen is één injectie voldoende. Soms moet de injectie worden herhaald.
De meeste katten hoeven na de behandeling geen medicijnen meer. In sommige gevallen hebben katten schildklierhormonen nodig.  Zie ook: Faculteit Diergeneeskunde Gent en Faculteit Diergeneeskunde Gent draaiboek behandeling met jodium

Voordeel: geen narcose nodig, meestal na één behandeling al genezen, werkt ook bij een kwaadaardige tumor. De meeste katten hoeven na de behandeling geen medicijnen meer.

Nadeel: wordt slechts in een paar klinieken gedaan, de patiënt moet minimaal een week in isolatie, onderzoek vooraf kan prijzig zijn.  Als er zwangere vrouwen of kleine kinderen in huis zijn, wordt een kat meestal 14 dagen opgenomen.
 In sommige gevallen hebben de katten vervolgens levenslang schildklierhormonen nodig.
Na thuiskomst moeten de gebruikte kattenbakkorrels 3 maanden worden opgeslagen voordat ze met het vuilnis meegegeven mogen worden.

Voeding:

Dit is de Y/D® van Hill’s Pet Nutrition. In dit voer zit minder jodium. Zonder jodium kan de kat geen schildklierhormoon aanmaken.

Voordeel: Als de kat alleen maar Hill’s YD® eet, kan de schildklierfunctie normaliseren.

Nadeel: De schildkliervergroting blijft, maar de kat heeft geen symptomen meer van een te hard werkende schildklier. De kat moet het dieet wel lekker vinden en mag er helemaal niets anders naast eten.

Welke optie is het beste voor uw kat?

Dat hang volledig van de situatie af. Dit is iets dat u het beste met uw dierenarts kunt bespreken.