Het secundair atonie syndroom
Konijnen zijn erg gevoelig voor stress, pijn en slecht voer. Deze factoren kunnen ervoor zorgen dat het dier minder gaat eten. Hierdoor bereiken minder vezels het maagdarmkanaal waardoor de darmen minder actief worden, zelfs stil komen te liggen. Dit is een levensbedreigende situatie die men het Secundair Atonie Syndroom (SAS) noemt
Oorzaken
Bekende problemen voor het ontstaan van SAS zijn:
- Kies- en tandproblemen. Vooral haken op de kiezen en scheve, te lange snijtanden geven problemen
- Alle andere vormen van pijn
- Stress (kan ontstaan als gevolg van ziekte, onrust, te weinig beweging krijgen, overlijden van een kameraadje, schrikken, ongeschikte huisvesting, eenzaamheid, slecht eten)
Gevolg
Als gevolg van één of meerdere van deze factoren ontstaat SAS. Het maagdarmkanaal komt stil te liggen. Het gevolg is gasvorming. Dit gas kan niet weg, want het maagdarmkanaal ligt stil. Dit geeft weer pijn en stress. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel! Uiteindelijk geeft dit leververvetting en leidt tot de dood.
Conclusie
- Schijnbaar kleine primaire problemen kunnen zo in enkele dagen levensbedreigend worden
- De kans is groot dat een konijn met vage klachten waaraan je niets kunt vinden, zich ergens in de ontwikkeling van het secundaire atonie syndroom bevindt
- Alle klachten van een konijn kunnen leiden tot SAS
Hoe stel je de diagnose?
- Afwezigheid van keutels.
- Maag is verdacht goed gevuld voor een konijn dat niet eet.
- Röntgenfoto.
Behandeling
Deze is gebaseerd op
- Het wegnemen van de oorzaak (indien bekend).
- Het herstellen van de maagdarmbewegingen (medicijnen en dwangvoer).
- Het aanvullen van de hoeveelheid vocht bij uitdroging (infuus).
- Het wegnemen van de pijn (medicijn).
Opwekken van de maagdarmbewegingen gebeurt middels een tweetal medicijnen, cisaparide en metoclopramide. Dit zijn vloeistoffen die in de mond ingegeven worden.
Herstel van de vochtbalans gebeurt meestal middels een infuus met physiologische zoutoplossing.
Pijn wordt bestreden met buprenorfine en/of carprofen.
Energietekort wordt aangevuld met dwangvoeren. Dit is ook weer behulpzaam bij het herstel van de maagdarmbewegingen.
Preventie
Voorkomen is beter dan genezen! Daarom:
- Voorkom stress
- Onbeperkte hoeveelheid hooi
- Beperkte hoeveelheid commercieel konijnenvoer tot 20-40 gram per dag
- Konijnenvoer van goede kwaliteit, dus geen brokjes met zaden, maar goede pellets zoals bijvoorbeeld Selective Rabbit. Er is tegenwoordig ook apart voer voor jonge, volwassen en senior konijnen
- Weinig koolsoorten geven
- Als hij een dag niet eet controle door dierenarts!! SPOED!!
Denk eraan: konijnen zijn prooidieren. Als zij laten merken dat ze ziek zijn, worden ze gevangen. Zij laten dus pas merken dat er iets mankeert als het bijna te laat is.
Een konijn dat een dag niet eet is een spoedpatiënt!!!